Dictatorship Through the Ages: Lessons for India’s Democratic Future

একনায়কত্ববাদ(Dictatorship), একক শাসক বা সৰু গোটৰ হাতত নিৰপেক্ষ ক্ষমতা কেন্দ্ৰীভূত হৈ থকা চৰকাৰৰ এক প্ৰকাৰ, ইতিহাসৰ পাতত প্ৰচলিত শাসন ব্যৱস্থা। গণতান্ত্ৰিক ব্যৱস্থাৰ দৰে নহয়, য’ত ক্ষমতা শাসিতসকলৰ সন্মতিৰ পৰা আহৰণ কৰা হয়, একনায়কত্ববাদৰ উত্থান প্ৰায়ে বল, হেতালি খেলা বা ৰাজনৈতিক কৌশলৰ জৰিয়তে হয়।

প্ৰাৰম্ভিক উদাহৰণ

একনায়কত্ববাদৰ ধাৰণা প্ৰাচীন কালৰ পৰাই আৰম্ভ হৈছে। ৰোমান গণৰাজ্যত জৰুৰীকালীন অৱস্থাত উল্লেখযোগ্য কৰ্তৃত্ব লাভ কৰিবলৈ এজন অস্থায়ী একনায়কত্ববাদী নিযুক্তি দিব পৰা গৈছিল যদিও এই ভূমিকা অল্পকালীন আৰু হাতত থকা সংকট সমাধানৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৪৯ চনত জুলিয়াছ চিজাৰে ৰুবিকন নদী পাৰ হোৱাৰ লগে লগে তেওঁ ৰোমক গণৰাজ্যৰ পৰা স্বৈৰাচাৰী সাম্ৰাজ্যলৈ ফলপ্ৰসূভাৱে পৰিৱৰ্তন কৰি ভৱিষ্যতৰ স্বৈৰাচাৰীসকলৰ বাবে এক নজিৰ গঢ়ি তুলিছিল।

২০ শতিকাৰ একনায়কত্ববাদ

২০ শতিকাত কেইবাটাও উল্লেখযোগ্য একনায়কত্ববাদৰ উত্থান ঘটিছিল, যিবোৰ প্ৰায়ে সামাজিক উত্তাল আৰু অৰ্থনৈতিক দুৰ্দশাৰ সময়ত আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল। মূল উদাহৰণসমূহৰ ভিতৰত আছে:

১/ **এডলফ হিটলাৰৰ নাজী জাৰ্মানী (১৯৩৩-১৯৪৫)**: হিটলাৰৰ শাসন ব্যৱস্থা সৰ্বাত্মকতাবাদৰ সমাৰ্থক, যাৰ বৈশিষ্ট্য হৈছে আক্ৰমণাত্মক জাতীয়তাবাদ, যিহুদী বিৰোধীতা, আৰু সামৰিক ৰাষ্ট্ৰ।
২) **জোচেফ ষ্টেলিনৰ ছোভিয়েট ইউনিয়ন (১৯২৪-১৯৫৩)**: ষ্টেলিনৰ শাসনকালত ব্যাপক শোধন, বলপূৰ্বক সামূহিককৰণ আৰু ব্যক্তিত্বৰ পূজা আদিৰ সৃষ্টি হৈছিল।
৩/ **ফ্ৰান্সিস্কো ফ্ৰাংকোৰ স্পেইন (১৯৩৯-১৯৭৫)**: ফ্ৰাংকোৰ একনায়কত্ববাদৰ সংজ্ঞা আছিল ফেচিষ্ট মতাদৰ্শ, কঠোৰ চেন্সৰশ্বিপ আৰু ৰাজনৈতিক মতানৈক্য দমনৰ দ্বাৰা।

আধুনিক একনায়কত্ববাদ

সমসাময়িক সময়ত একনায়কত্ববাদ প্ৰায়ে বিভিন্ন ৰূপত প্ৰকাশ পায়, য’ত সামৰিক জন্টা, একদলীয় ৰাষ্ট্ৰ, ব্যক্তিবাদী শাসন ব্যৱস্থা আদিও অন্তৰ্ভুক্ত। উদাহৰণস্বৰূপে কিম বংশৰ অধীনত উত্তৰ কোৰিয়া, ভ্লাদিমিৰ পুটিনৰ ক্ৰমাৎ স্বৈৰাচাৰী শাসনৰ অধীনত ৰাছিয়া, মধ্যপ্ৰাচ্য আৰু আফ্ৰিকাৰ বিভিন্ন শাসন ব্যৱস্থা।

কাল্পনিক দৃশ্যপট: একনায়কত্ববাদ হিচাপে ভাৰত

বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ গণতন্ত্ৰ ভাৰতৰ শক্তিশালী গণতান্ত্ৰিক প্ৰতিষ্ঠান, বৈচিত্ৰময় সমাজ, গতিশীল ৰাজনৈতিক পৰিৱেশৰ বাবে পৰিচিত। ভাৰতৰ একনায়কত্ববাদলৈ কাল্পনিক পৰিৱৰ্তনে গভীৰ প্ৰভাৱৰ সৈতে এক নাটকীয় পৰিৱৰ্তনক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিব।

#### ৰাজনৈতিক দমন

একনায়কত্ববাদৰ অধীনত ভাৰতৰ ৰাজনৈতিক স্বাধীনতা যথেষ্ট কমি যোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। বিৰোধী দলসমূহক নিষিদ্ধ কৰা হ’ব পাৰে, আৰু মতানৈক্যৰ সন্মুখীন হ’ব কঠোৰ প্ৰতিশোধ। ভাৰতীয় সমাজৰ বৈশিষ্ট্যপূৰ্ণ সজীৱ গণতান্ত্ৰিক বিতৰ্কক স্তব্ধ কৰি বাক স্বাধীনতা, সংবাদ মাধ্যম আৰু সমাৱেশৰ স্বাধীনতা বাধাগ্ৰস্ত হ’ব।

#### মানৱ অধিকাৰ উলংঘা

মানৱ অধিকাৰ উলংঘা সম্ভৱতঃ বৃদ্ধি পাব, চৰকাৰে নিয়ন্ত্ৰণ বজাই ৰাখিবলৈ বল প্ৰয়োগ কৰিব। ইয়াৰ ফলত স্বেচ্ছাচাৰী গ্ৰেপ্তাৰ, নিৰ্যাতন আৰু ন্যায় বহিৰ্ভূত হত্যাকাণ্ডৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে, যিয়ে বিশ্বজুৰি অতীতৰ স্বৈৰাচাৰী শাসন ব্যৱস্থাৰ কথা মনত পেলাই দিয়ে।

#### অৰ্থনৈতিক পৰিণতি

ভাৰতত একনায়কত্ববাদৰ অৰ্থনৈতিক প্ৰভাৱ জটিল হ’ব পাৰে। কিছুমান একনায়কত্ববাদে অৰ্থনৈতিক বিকাশ সাধন কৰিবলৈ সক্ষম হোৱাৰ বিপৰীতে আন কিছুমানে অৰ্থনৈতিক স্থবিৰতা আৰু বৈষম্য বৃদ্ধিৰ সূচনা কৰিছে। স্বচ্ছ শাসন ব্যৱস্থাৰ অভাৱ আৰু উদ্যোগীকৰণৰ কাৰ্যকলাপ দমনৰ বাবে ভাৰতৰ বৈচিত্ৰময় অৰ্থনীতি ক্ষতিগ্ৰস্ত হ’ব পাৰে।

#### সামাজিক প্ৰভাৱ

ভাৰতৰ চহকী সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় বৈচিত্ৰ্য একনায়কত্ববাদৰ অধীনত ফ্লেছপইণ্ট হৈ পৰিব পাৰে। একনায়কত্ববাদী শাসন ব্যৱস্থাই সাম্প্ৰদায়িক উত্তেজনা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে আৰু নিয়ন্ত্ৰণ বজাই ৰাখিবলৈ বিভাজনকাৰী কৌশল ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত সামাজিক অশান্তি আৰু সম্ভাৱ্য হিংসাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।

#### আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত ভাৰতে গণতান্ত্ৰিক ৰাষ্ট্ৰৰ পৰা বিচ্ছিন্নতা আৰু নিষেধাজ্ঞাৰ সন্মুখীন হ’ব পাৰে। গণতন্ত্ৰৰ পৰা একনায়কত্ববাদলৈ পৰিৱৰ্তনে সম্ভৱতঃ মূল মিত্ৰ দেশসমূহৰ সৈতে ইয়াৰ সম্পৰ্ক সলনি কৰি ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ দৰে বিশ্বব্যাপী সংগঠনসমূহত ইয়াৰ স্থানত প্ৰভাৱ পেলাব।

ইতিহাসৰ পাতত একনায়কত্ববাদ শাসনৰ এক সাধাৰণ ৰূপ যদিও ইয়াৰ প্ৰভাৱ ৰাজনৈতিক স্বাধীনতা, মানৱ অধিকাৰ আৰু সামগ্ৰিক সমাজৰ মংগলৰ বাবে প্ৰায়ে ক্ষতিকাৰক হৈ আহিছে। ভাৰতৰ একনায়কত্ববাদলৈ কাল্পনিক ৰূপান্তৰৰ ফলত ইয়াৰ ভয়াৱহ আৰু সুদূৰপ্ৰসাৰী পৰিণতি হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে, ইয়াৰ গণতান্ত্ৰিক প্ৰতিষ্ঠানসমূহ বিঘ্নিত হ’ব, স্বাধীনতাসমূহ কমি যাব, আৰু ইয়াৰ সামাজিক বস্ত্ৰশিল্প অস্থিৰ হ’ব। একনায়কত্ববাদৰ ঐতিহাসিক পাঠসমূহে গণতান্ত্ৰিক নীতি বজাই ৰখা আৰু নাগৰিকৰ অধিকাৰ আৰু স্বাধীনতা ৰক্ষাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি এখন ন্যায়সংগত আৰু সমৃদ্ধিশালী সমাজ নিশ্চিত কৰে।